Gratis dienstverlening bestaat niet

Geschreven door Jeffrey Wolvekamp, CEO Yellowbrick

Afgelopen week vond op 28 januari de jaarlijkse Europese Dag van de Privacy plaats. Op deze dag worden Europese burgers geïnformeerd over hun rechten bij het gebruik van persoonsgegevens door bedrijven, overheden en overige organisaties. Uit onderzoek blijkt dat 73% van de Nederlanders (hoogste percentage van Europa) aangeeft meer bewust te zijn van het feit dat er online gegevens worden verzameld en gebruikt dan vroeger (DDMA Privacy Monitor, 2018). Hierbij heeft meer dan de helft van de Nederlanders het gevoel dat ze géén invloed uit kunnen oefenen op de informatie die bedrijven over hun verzamelen, waarbij 80% van mening is dat het de bedrijven zijn die voordeel halen uit de uitwisseling van gegevens, niet de consument. Dit heeft mij aan het denken gezet.

Sinds ik in 2012 bij Yellowbrick in dienst ben getreden krijg ik regelmatig vragen over de parkeerdata die wij verwerken. Mensen veronderstellen dat Yellowbrick over veel data beschikt en hier achter de schermen veel mee doet. De werkelijkheid is echter minder spannend.

Het vertrouwen winnen en behouden is het belangrijkste in de relatie met onze klant. Hoe verleidelijk het ook lijkt om een verdienmodel te ontwikkelen met onze data; dit zullen wij, zonder expliciete instemming van onze klant, nooit doen. In het verleden hebben we veel voorbeelden gezien van bedrijven die hiermee zijn gaan experimenteren. Onlangs uitte iemand in mijn netwerk dat hij zich enorm irriteert aan de hoeveelheid reclame die hij voorbij ziet komen op zijn app, wanneer hij onderweg snelheidsboetes probeert te voorkomen. Consumenten zijn zich door de invoering van de AVG bewuster van hun privacy en daarbij verzameling en verwerking van persoonsgegevens. Er zijn bedrijven die daar op inspelen. Onlangs hoorde ik een reclamespot van een datingplatform die gebruikers liet weten dat zij, om hun ideale partner te vinden, niet verplicht werden hun Facebook interesses door te geven. In de online reiswereld zag ik een soortgelijk voorbeeld voorbij komen: Een grote vergelijkingssite benadrukt in haar reclamespot dat je bij hen geen pop-up reclame zal zien.

Ben ik klant of onderdeel van een product?

In onze markt zien wij eerder genoemde voorbeelden opkomen. Nieuwe partijen die op prijs concurreren en gratis of bijna voor niets een parkeeractie kunnen starten/stoppen. Hierover wordt vaak om mijn mening gevraagd. Mijn reactie hierop is eenvoudig; op het moment dat een dienst gratis of voor bijna niets wordt aangeboden, is er GEEN sprake van een klant-leveranciersverhouding en ben je als gebruiker van de dienst geen klant, maar onderdeel van het product (denk aan de grote sociale netwerken of zoekmachines). Op het moment dat een parkeerdienst gratis wordt aangeboden en de parkeerapp alleen te gebruiken is als bijvoorbeeld de locatievoorziening voortdurend aan moet staan, roept dit bij mij direct vragen op. Als consument heb ik hier dus geen keuze in? Waarom wil een (parkeer) app altijd weten waar ik ben?

Nu kun je bediscussiëren of dit goed of slecht is. Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Dit is erg persoonsafhankelijk en hangt af van de waarde die men ontvangt in ruil voor zijn of haar persoonsgegevens. Consumenten zien hun persoonsgegevens namelijk veel meer als ruilmiddel. Bij Yellowbrick kiest onze klant zélf of hij/zij de locatievoorziening aan zet ter verbetering van onze dienstverlening, dit is in geen geval een verplichting.

In mijn ogen gaat het er op de eerste plaats om dat een consument zich er van bewust moet zijn van welke gegevens een bedrijf verzamelt, verwerkt, er mee doet en hoe lang zij deze bewaart. Dit geeft indirect antwoord op de vraag over hoe een bedrijf zijn geld verdient. De nieuwe AVG moet ons daar beter tegen beschermen. Uit onderzoek blijkt echter dat slechts 28% van de Nederlanders op de hoogte is van de AVG wetgeving, waarbij slechts 12% gebruik heeft gemaakt van hun privacy rechten (DDMA Privacy Monitor , 2018).

Mijn advies: Lees de privacy statements en gebruikersvoorwaarden, wanneer jij onderdeel bent van een product, goed door.